Δεκαετίες τώρα η επιστημονική κοινότητα προειδοποιεί για μια επερχόμενη κλιματική κρίση. Για αρκετούς η συζήτηση αυτή θέτει υπερβολικούς περιορισμούς στην επιχειρηματικότητα, αλλά η πραγματικότητα είναι αμείλικτη. Το κλίμα αλλάζει με ρυθμούς απρόβλεπτους. Η κλιματική αλλαγή συντελείται εδώ και τώρα.
Το 2020 ήταν το θερμότερο έτος στην ιστορία της γης. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, μέχρι το 2025 πιθανότατα να προκύψει νέο ρεκόρ θερμότερου έτους. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών εκτιμά ότι έως το 2100 οι θερμές ημέρες θα αυξηθούν έως και 100%!!!.
Το 2019 ήταν η χρονιά των μεγάλων πυρκαγιών˙ Σιβηρία, Γροιλανδία, Αλάσκα, Αυστραλία, Αμαζόνιος. Μελέτες δείχνουν ότι η κλιματική αλλαγή έχει καταστήσει τα δάση πιο ευάλωτα, με άμεσο αποτέλεσμα περισσότερες και πιο σαρωτικές πυρκαγιές. Στην Κορινθία με πιο πρόσφατη την καταστροφή στα Γεράνεια (70.000 στρέμματα δάσους στάχτη) που έρχονται να προστεθούν στις πυρκαγιές στις Κεχριές, στον υδροβιότοπο της Λίμνης Στυμφαλίας, πάλι στα Γεράνεια το 2019, έχουμε μια οικολογική καταστροφή ανυπολόγιστη.
Δυστυχώς, το πάθημα δεν μας γίνεται μάθημα. Αντί πρόληψης, προτιμάται η καταστολή. Απουσιάζουν πολιτικές δασοπροστασίας (π.χ. διαχείριση βλάστησης, αντιπυρικές ζώνες, εξοπλισμός έγκαιρης ειδοποίησης). Αυτό αποτυπώνεται και στα οικονομικά μεγέθη, καθώς μικρό μόνο ποσοστό των πόρων αφορά στην πρόληψη, με περίπου το 80% να έχει κατευθυνθεί στην καταστολή. Έτσι, την τελευταία δεκαετία χάσαμε 387.000 στρέμματα δάσους σε Αττική και Κορινθία, παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες πυροσβεστών και εθελοντών.
Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ. Ακραία καιρικά φαινόμενα συμβαίνουν ολοένα συχνότερα, υπερθέρμανση, λιώσιμο πάγων, άνοδο της στάθμης της θάλασσας, διάβρωση ακτών, μεγάλης έντασης καύσωνες και ξηρασία, πλημμύρες. Η πατρίδα μας θα κινδυνεύσει με ερημοποίηση και υποβάθμιση της ποιότητας και της ποσότητας των υδάτινων πόρων. Τα παραπάνω δυσχεραίνουν την παραγωγικότητα της φύσης και την δυνατότητά της να μας παρέχει τους πόρους που χρειαζόμαστε. Η κλιματική αλλαγή πλήττει ήδη πολλούς τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, την υγεία και τον τρόπο ζωής μας.
Για την υγεία, αναμένεται να αποτελέσει την μεγαλύτερη απειλή, αφού υγεία και περιβάλλον είναι άρρηκτα συνδεδεμένα. Θερμοπληξία, καρδιαγγειακές και αναπνευστικές νόσοι θα εμφανίζονται συχνότερα. Στην Ευρώπη ο Π.Ο.Υ. εκτιμά πως ένας στους οκτώ θανάτους είναι αποτέλεσμα της περιβαλλοντικής ρύπανσης. Η κλιματική αλλαγή θα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στα πιο ευάλωτα τμήματα μιας κοινωνίας (φτωχότερα στρώματα, παιδιά, ηλικιωμένους, ανθρώπους με προβλήματα υγείας) οξύνοντας περαιτέρω τις ανισότητες και καθιστώντας τους ακόμα πιο ευάλωτους σε ασθένειες ή σε μια πανδημική κρίση όπως του COVID-19.
Κάποιοι πιστεύουν ότι η κλιματική αλλαγή είναι αχρωμάτιστη ιδεολογικά. Είναι όμως έτσι; Πολιτικοί αρνούμενοι την λήψη μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος προέρχονται από την ιδεολογική μήτρα της νεοδεξιάς (Τραμπ, Μπολσονάρου), ενώ εκεί πρόσκειται η πλειοψηφία των αρνητών της κλιματικής αλλαγής. Στην Ελλάδα η κυβέρνηση Μητσοτάκη, πάρα τις διακηρύξεις της, έχει δώσει ήδη δείγματα γραφής. Κατάργηση ουσιαστικά της προστασίας των περιοχών Natura 2000 και αναστολή κατεδαφίσεων αυθαιρέτων είναι δύο μόνο παραδείγματα. Ηχεί ακόμη στα αυτιά μας η απίστευτη δήλωση του πρωθυπουργού ότι «Μιας και θα καεί κάποτε, τουλάχιστον να κάνουμε την επένδυση…».
Η προστασία όμως του περιβάλλοντος δεν αναιρεί την ανάπτυξη. Στοίχημα η βιώσιμη ανάπτυξη, που θα συμφιλιώνει οικονομία και προστασία του πλανήτη, που δεν θα στερεί πόρους απ’τις επόμενες γενιές˙ ένα πράσινο κοινωνικό συμβόλαιο. Ένα συμβόλαιο με το περιβάλλον και τις επόμενες γενιές.
Σε αυτή την κατεύθυνση το Κίνημα Αλλαγής πρωτοστατεί, καταθέτοντας συγκεκριμένη πρόταση για έναν νέο κλιματικό νόμο. Οι προκλήσεις μπροστά μας πολλές, αλλά μόνο μας μέλημα η ανάσχεση της κατάστασης, διασφαλίζοντας όμως ότι οι αναγκαίες αλλαγές δεν θα αφήσουν κανέναν πολίτη και καμία περιοχή πίσω. Δεν υπάρχει άλλος χρόνος για χάσιμο.
Ο Γιάννης Ανδρέου είναι μέλος της Κ.Π.Ε του Κινήματος Αλλαγής και Αν.Γραμματέας του Τομέα Κοινωνικής ένταξης και συνοχής
